Analysemodellen
Waarom analysemodellen
Om een conflictsituatie goed in beeld te krijgen is het handig om een analysemodel te gebruiken. Je krijgt het totaal beeld van het conflict inzichtelijker en je kan hierdoor makkelijker een neutrale houding aannemen.
Aan de hand van deze modellen kun je onder anderen kijken wat voor soort conflict het is, wat de standpunten en belangen zijn de van de partijen en wat voor emoties hierbij een rol spelen.
Ook kan het model goede handvaten bieden tijdens het gesprek. Aan de hand hiervan kun je kijken welke informatie je nog mist en wat je kunt vragen om hier meer informatie te kunnen winnen.
De keuze welk model je wilt gebruiken ligt aan welke voorkeur je zelf hebt als mediator.
Metaconflictwiel
Structuurmodel
Het model van het metaconflictwiel loopt zoals u kunt zien in een rondje. Je begint bij welke partijen er betrokken zijn bij het conflict. Je hebt de twee 'hoofd' partijen en de omstanders die ook betrokken zijn bij het conflict. Bij de issues ga je kijken wat nou precies het probleem is. In de dynamiek ga je een inschatting maken aan de hand van het escalatiemodel van Glasl of het conflict nog wel te bemiddelen is of dat een bovenpartijdige conflictbeslechting beter past in deze situatie. In de context ga je na wat er precies de context is van het conflict, wie of wat spelen er ook mee. Daarna ga je precies na wat de oorzaken zijn van het conflict. Bij opties en strategieën ga je bekijken hoe het conflict zou kunnen worden opgelost. Hoe kun je de partijen het beste benaderen om tot een oplossing te komen of om de situatie te laten de-escaleren.
MEKOG-model
Structuurmodel
In het MEKOG-model zijn alle onderdelen met elkaar verbonden. De theorie erachter is dan ook dat op het moment dat het gedrag veranderd er ook iets veranderd in de emotie of in de motivatie.
Conflictwiel Mayer
Structuurmodel
Het belangrijkste wat het conflictwiel Mayer aangeeft is dat de belangen centraal staan van het conflict en dat het conflict verder wordt beïnvloed door de communicatie, emoties, geschiedenis, context/structuur en waarden. In de toepassing van dit model ga je alle losse onderdelen bij langs om tot een juist totaal beeld te komen en uiteindelijk de belangen zichtbaar te krijgen.
Escalatieladder van Glasl
Procesmodel
In de escalatieladder van Glasl worden er drie hoofdfasen beschreven. De fasen worden weergegeven in een ladder. Het basisidee van de ladder is dat de escalatie niet continue is, maar dat deze stapsgewijs verergert. Het conflict begint boven aan de ladder en zolang er niks wordt ondernomen kan het conflict zodanig escaleren dat deze uiteindelijk in de onderste stap ( de derde fase) beland.
Hoofdfase 1 Win-Win
In deze fase kan het probleem nog gezamenlijk worden opgelost. Naast de botsende belangen zijn er ook nog gezamenlijke belangen, waardoor beiden partijen er nog samen uit proberen te komen.
Hoofdfase 2 Win-Lose
Als partijen in de tweede fase terecht zijn gekomen dan zullen zij het conflict zien als een strijd die gewonnen moet worden. Dit zal ten koste gaan van de andere partij. Er zullen nu meer emotionele zaken gaan spelen, waardoor het moeilijk is om nog objectief naar het conflict te kijken. Waarschijnlijke kunnen partijen er niet meer samen uitkomen. In deze fase is mediation geschikt.
Hoofdfase 3 Lose-Lose
Het conflict is nu aangekomen in de laatste fase. In deze fase is er sprake van totale oorlog. Het maakt eigenlijk niet meer uit wat de reden is van het conflict. Beiden partijen denken alleen nog maar aan hoe ze elkaar kapot kunnen maken. Partijen beseffen wel dat een overwinning niet mee mogelijk is, waardoor het ze ook niks meer uitmaakt wat de uitkomst zal zijn. In deze fase wordt mediation erg lastig, omdat ze beiden waarschijnlijk niet mee willen werken aan een gezamenlijke oplossing.